TY - JOUR AU - Zajączkowska-Łopatto, Maria Emilia PY - 2015/12/30 Y2 - 2024/03/28 TI - Jerzy Jeremiasz Łopatto i jego Notatnik JF - Almanach Karaimski JA - Alm Karaim VL - 4 IS - 0 SE - Materiały źródłowe DO - 10.33229/ak.2015.04.14 UR - http://karaimi.home.pl/_czasopisma/index.php/almanach/article/view/223 SP - 217-265 AB - <p>Jerzy Jeremiasz Łopatto (1896-1978) był piątym dzieckiem Józefa i Raisy z Juchniewiczów. Ukończył szkołę podchorążych w Odessie, walczył na frontach I wojny światowej, dwa razy ciężko ranny, wraz z bratem Aleksym walczył w pociągu pancernym „Na Moskwu”. Do Wilna wrócił w 1924 r. Ożenił się z Zofią Kobecką w 1926 i założył biuro melioracyjne. W 1934 r. przejechał wraz z żoną i trzema synami do majątku Szyłele w gminie Mejszagoła. Był dobrym gospodarzem, życzliwym sąsiadem, założyli z okolicznymi ziemianami kółko rolnicze. W nocy z 2 na 3 sierpnia 1940 r. przyjechało NKWD i zabrali go do więzienia Łukiszki w Wilnie. Oskarżony za przynależność do polskiej partii OZON (Obóz Zjednoczenia Narodowego), jako ziemianin na 140 ha dostał wyrok 8 lat( isprawitelno=trudowogo lagiera) poprawczego lagru pracy. Wywieziono go do Workuty. Wyszedł z lagru we wrześniu 1941 r. po podpisaniu przez gen. W. Sikorskiego układu z ambasadorem Iwanem Majskim w Londynie o wznowieniu stosunków dyplomatycznych polsko-sowieckich i utworzeniu armii polskiej w ZSRR.( Zwanego potocznie Paktem Sikorski – Majski) Dostał zaświadczenie ważne 3 miesiące, stwierdzające, że jest obywatelem polskim i udaje się do Buzułuku, gdzie zaczynały się formować Polskie Siły Zbrojne gen. W. Andersa. Zaciągnął się jako starszy szeregowy. Po opuszczeniu terytorium sowieckiego 30 marca 1943 r. zaczyna pisać „Notatnik”, nazwany „listy niewysłane” przedstawiając swoje losy dla żony i synów. Ten „Notatnik” ma 154 strony pisane wiecznym piórem Opisuje drogę jaką przebył : więzienie w Wilnie, pracę w lagrze, dojazd do Kołtubianki, a potem przez Guzar w Uzbekistanie, do Pahlevi w Iranie, Irak, Palestynę do Egiptu, skąd został oddelegowany do Anglii. Tam po ukończeniu kursów został przyjęty do Royal Air Force do Dywizjonu Budowy Lotnisk Nr 5029 /P/ w Portreath w Kornwalii i przerzucony do Brytyjskiej Strefy Okupacyjnej w Quakenbrücku. Ostatni zapis ma datę 31.XII 1946. Tam, w maju 1946 r. odszukał go najstarszy syn Emanuel i został wysłany do Florencji. Sierżant Jerzy Łopatto P-707496 pełnił służbę na stanowisku kierownika technicznego w Lotnictwie Polskim pod dowództwem brytyjskim w Anglii od 21 IV 1944 do 12 III 1947 i został zdemobilizowany wskutek przeniesienia go do Polskiego Korpusu Demobilizacyjnego (R.A.F). Nie doczekawszy się na przyjazd Żony i dwóch synów niepełnoletnich Jerzy Lopatto postanowił pojechać do nich do Wrocławia, aby się nimi zaopiekować.</p> ER -