Karaimi w powieści Meir Ezofowicz Elizy Orzeszkowej
Abstrakt
W znanej powieści Elizy Orzeszkowej pt. Meir Ezofowicz (1878) występuje dwoje Karaimów: Abel i Gołda. Książka jednak dotyczy tematyki żydowskiej. Autor artykułu, posiłkując się inspiracjami ze strony antropologii literatury, próbuje poddać analizie wizerunek Karaimów w tej powieści. Zastanawia się, w jaki sposób i w jakim celu Orzeszkowa wprowadziła do swej powieści postacie Karaimów. Okazuje się, że pisząc o nich popełniła pewne błędy. Ale jej celem było uczynienie z Karaimów przeciwieństwa w stosunku do Żydów, którzy są głównym przedmiotem jej zainteresowania. Ze względu na popularność i rangę Meira Ezofowicza, powieść ta może wpływać na stereotyp Karaimów.
Słowa kluczowe:
Antropologia literatury, Eliza Orzeszkowa, Meir Ezofowicz, Karaimi w literaturzeBibliografia
Bibliografia
Biliński, K., 2007, O specyfice karaimskiej w „Meirze Ezofowiczu” Elizy Orzeszkowej, Almanach Karaimski 1: 41–52. Google Scholar
Czapik-Lityńska, B., 2007, Coś więcej w literaturze niż literatura. W: Kosowska E., Gomóła A., Jaworski, E. (red.), Antropologia kultury – antropologia Literatury. Na tropach koligacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice: 27–37 Google Scholar
Jankowski, E., 1980, Eliza Orzeszkowa, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa. Google Scholar
Kosowska, E., 2007, Kulturowa antropologia literatury. Wprowadzenie – Kosowska E., Gomóła A., Jaworski, E. (red.), Antropologia kultury – antropologia literatury. Google Scholar
Na tropach koligacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice: 17–23. Google Scholar
Krawczyk-Wasilewska, V., Współczesna wiedza o folklorze, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa. Google Scholar
Krzyżanowski, J., 1973, Posłowie. W: Orzeszkowa E., Meir Ezofowicz, Czytelnik, Warszawa: 409–430. Google Scholar
Markiewicz, H., 2009, Pozytywizm, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. Google Scholar
Pawelec, M., 2012, Obecność tematyki karaimskiej w Kulturze i nauce polskiej. W: Machul-Telus, B., (red.): Karaimi, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa: 92–118. Google Scholar
Rodak P., 2004, Narracja – dziennik – tożsamość. Przesłanki (projektowanej) antropologii Literatury. W: Bolecki, W., Nycz, R. (red.), Narracja i tożsamość (I) Narracja w kulturze, Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa: 218–230. Google Scholar
Szabłowska, M., 2001, Kreacja bohatera żydowskiego w powieściach Elizy Orzeszkowej. W: Stępniak, K., Twórczość Elizy Orzeszkowej, Wydawnictwo Uniwersytetu im. M. Curie-Skłodowskiej, Lublin: 195–2006. Google Scholar
Autorzy
Grzegorz Pełczyńskipelczynski@whus.pl
Polska
Doktor habilitowany, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego. Ukończył etnologię (1986) i teologię. Zajmuje się etnicznością, filmem i religią. Prowadził badania w Polsce, na Ukrainie, w Armenii, Rosji, Kazachstanie i Austrii. W latach 1987–2013 pracownik Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM. W latach 2013–2016 profesor w Katedrze Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Szczecińskiego, od 2016 – w Katedrze Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Wrocławskiego. Przewodniczący Komisji Etnograficznej Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Założyciel i redaktor naczelny anglojęzycznego czasopisma internetowego „Our Europe. Ethnography – Ethnology – Anthropology of Culture”. Wydał m.in: Najmniejsza mniejszość. Rzecz o Karaimach polskich (1995), Ormianie polscy w wieku XX. Problem odrębności etnicznej (1997), Dziesiąta muza w stroju ludowym. Wizerunki kultury chłopskiej w kinie PRL (2002), Karaimi polscy (2004), Restauracja Kresowa (2011), Ewangelikalizm w Rosji (XIX–XX wiek) (2012, wyd. II 2013), współredagował: Antropologia wobec fotografii i filmu (2004), Obrazy kultur (2006), Polacy wobec wielości kultur (2011). Adres do korespondencji: pelczynski@whus.pl.
Statystyki
Abstract views: 182PDF downloads: 60
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Almanach karaimski są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Almanach karaimski udzielają Związkowi Karaimów Polskich niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych roku w Almanach karaimski pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2018 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Związek Karaimów Polskich zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Wersja papierowa czasopisma jest pierwotna.
Inne teksty tego samego autora
- Grzegorz Pełczyński, Urszula Wróblewska, Działalność kulturalno-oświatowa Karaimów w Drugiej Rzeczypospolitej, Trans Humana, Białystok 2015, ss. 256. , Almanach Karaimski: Tom 5 (2016)
